Wie bepaalt ons

In de schaduw van generatieve AI schuilt een belangrijke vraag: wie bepaalt ons wereldbeeld? Vroeger werd ons beeld gevormd door kranten, buurtroddels en de verhalen van een avontuurlijke oom. De introductie van radio, televisie, en later het internet verbreedde onze horizon, maar onze perspectieven bleven gekleurd door de dominante culturen. Zelfs in het digitale tijdperk, met de mogelijkheid voor iedereen om content te delen, bleef onze blik op de wereld verrassend uniform.
Met de opkomst van generatieve AI staan we op een kantelpunt. Deze technologie, getraind op uitgebreide datasets, creëert zelfstandig beelden, maar draagt ook het risico van vooringenomenheid die onze stereotypes kan versterken. Toch biedt het ons ook een unieke kans om deze ‘bias’ actief te corrigeren. Het instructies geven aan een algoritme lijkt een oplossing, maar zoals Google ontdekte kort na de lancering van Gemini, kan dit leiden tot onbedoelde en soms onrealistische representaties. Het algoritme creëerde afbeeldingen van mensen met een donkere huidskleur in Duitse uniformen, als paus, oprichters van de Verenigde Staten en Vikingen. Geen blanke man of vrouw meer te bekennen. Het was een historische husselpot die zelfs de meest creatieve geschiedenisleraar niet had kunnen bedenken. Na enkele uren besloot Google de mogelijkheid om plaatjes te maken voorlopig uit te schakelen.
De macht in het bepalen van ons wereldbeeld ligt niet meer bij de traditionele mediamagnaten maar bij tech-ceo’s, je zou kunnen zeggen dat er in essentie niet zo veel veranderd is. Het verschil zit ‘m echter in de schaalbaarheid en de onzichtbaarheid van de algoritmes die onze teksten schrijven, afbeeldingen genereren en straks onze virtuele assistenten zijn. Ze hebben hiermee een aanzienlijke impact op de content die wij zelf genereren en de digitale wereld in slingeren. AI doet de hoeveelheid content die we genereren exploderen en consumeert deze content vervolgens als trainingsdata. Het biedt ons de mogelijkheid om actief bij te dragen aan een diverser en inclusiever digitaal landschap. De vraag is niet langer wie ons wereldbeeld bepaalt, maar hoe wij willen dat onze digitale wereld eruitziet. Dit is het moment om onze verantwoordelijkheid te nemen en onze invloed in de digitale representatie van de wereld ten goede aan te wenden.