“Er zijn alumni die na jaren werken in het bedrijfsleven, zoeken naar een baan met meer maatschappelijk doel”, zegt Hanno van Keulen, opleidingsdirecteur van de TU Delft Lerarenopleiding. “Zij kunnen bij ons terecht om zich om te scholen voor het onderwijs.” Bij de Lerarenopleiding kun je als alumnus aansluiten als zij-instromer voor een eerste en/of tweedegraads onderwijsbevoegdheid. Het zij-instroomtraject is een tweejarig programma waarin iemand een onderwijsbevoegdheid haalt, en tegelijk werkt op een school. In tegenstelling tot andere studenten bij de Lerarenopleiding, betaalt een zij-instromer geen collegegeld voor de opleiding.
Sinds een aantal jaren maakt de overheid het met subsidies aantrekkelijk voor scholen om zij-instromers aan te stellen. De lerarenopleidingen krijgen veel ruimte voor maatwerk, om de opleiding op individueel niveau aan te passen. “Voor iedere zij-instromer maken we een uniek programma”, zegt Van Keulen. “Ieders achtergrond is anders en welk vak je wilt geven, maar ook of je voltijd of deeltijd aan de slag gaat en welke bevoegdheid je wilt halen.” Om het onderwijs zo toegankelijk mogelijk te maken, houdt de TU rekening met al deze factoren. “Sommigen willen op latere leeftijd maatschappelijk meer betekenen, anderen willen niet uitgezonden worden naar het buitenland. Voor alle technisch opgeleiden die denken over een carrière in het onderwijs, bieden wij de mogelijkheid.”
Voor de klas zonder overstap
Toch zijn de zij-instromers een druppel op een gloeiende plaat. “Om dit tekort op te lossen moeten we zeker tien keer zo veel leraren opleveren, dat lukt ons nu niet”, zegt Van Keulen. Daarom initieerde hij het Co-Teach STEM pilotproject, waarbij STEM staat voor Science, Technology, Engineering & Mathematics. Dit is een pilot voor alumni en andere experts om als co-teacher leerkrachten te ondersteunen bij de bètavakken, zónder je huidige baan op te zeggen. “Deze mensen hebben veel actuele kennis en kunnen leerlingen een beeld geven van technische beroepen”, zegt Sinan Al-attar, projectleider van het Co-Teach project. Co-teach kandidaten volgen eerst een module van zes sessies met twee schoolbezoeken verspreid over een aantal maanden. “Dit doe je naast je baan”, zegt Al-attar. “Daarna kun je kiezen hoe je een leraar wil bijstaan: structureel, als gastdocent of projectmatig.”
De eerste Co-Teach STEM module ging in september 2023 van start en afgelopen 29 januari ontvingen de eerste cursisten hun certificaat. “Nu zitten we in de volgende fase”, zegt Al-attar. “De scholen en de co-teachers zijn enthousiast. Nu zijn we hard bezig om goede matches te maken en nieuwe kandidaten te werven voor de module van september 2024.”
Co-teacher
Esengül Yildirim
Research analist, Bionanoscience, TU Delft
‘Kinderen zijn diamantjes die je moet poetsen’
Naast een fascinatie voor onderzoek voelt Esengül Yildirim zich ook aangetrokken tot het onderwijs. “Het is ongelofelijk om te zien hoe leerlingen groeien en ontwikkelen. Kinderen zijn diamantjes die je moet poetsen”, zegt Yildirim. “Als co-teacher kan ik mijn kennis uit het onderzoek toepassen. Maar het moet wel aansluiten bij het lesprogramma. Daarom bedacht ik een opdracht voor de leerlingen om een moordzaak op te lossen. Ze vonden dit heel leuk en ze leerden over het gebruik van DNA in forensisch onderzoek en hoe wetenschappelijk onderzoek werkt. Het voorbereiden van een les vraagt veel tijd. Want als je het goed wilt doen, dan kost het tijd. Toch heeft het me nog sterker laten inzien hoe belangrijk onderwijs is. Na deze cursus ben ik van plan mijn Basiskwalificatie Onderwijs (BKO) te behalen.”
Wie co-teacher wil worden, volgt eerst een module van zes sessies.
© De Kabelfabriek
Co-teach STEM module
De beschikbaarheid van deze module is afhankelijk van het verloop van het pilotproject en kan dus nog veranderen.
Voor meer informatie [email protected]
© De Kabelfabriek
Co-teacher
Lars van Rhede van der Kloo
Civiele techniek en Geowetenschappen
Freelance Operationeel consultant
‘De combinatie van werken en lesgeven voelt als een verrijking’
Na het bijwonen van de kick-off van de Co-Teach module was alumnus Lars van Rhede van der Kloot direct geïnteresseerd in het programma. Hij denkt erover in september te starten met de lerarenopleiding. De Co-Teach module is voor hem de manier om ervaring op te doen op school, nog voordat hij zijn onderwijsbevoegdheid heeft. “Lesgeven vanuit het Co-Teach programma is heel vrij. Je kunt vrijblijvend maar professioneel lesgeven over iets wat je zelf wilt en je kunt je kennis delen vanuit het bedrijfsleven”, zegt Van Rhede van der Kloot. “Maar er kwam veel meer bij kijken dan ik had verwacht. Het is niet iets wat je er even bij kunt doen. Ikzelf ben minder gaan werken, wat relatief makkelijk kon omdat ik zzp’er ben. En nu het lukt om werk en lesgeven te combineren voelt dat als een verrijking. Elke keer dat ik ermee bezig ben, word ik er blij van. Het is echt een passie.”
Zij-instromer
Rong Cai
Chemisch technoloog
Schei- en wiskunde leraar in het regulier en speciaal onderwijs
‘Het draait om chemie tussen mij en de leerling’
Alumnus Rong Cai legde haar werk tijdelijk neer toen ze na twaalf jaar in het buitenland terugkeerde naar Nederland. “Ik nam de tijd voor de kinderen, zodat ze konden acclimatiseren”, zegt Cai. “Toevallig zag ik een vacature voor bijlesgeven. Zo ontdekte ik een passie voor het onderwijs en wilde ik voor een klas staan.” Vervolgens haalde ze haar tweedegraads onderwijsbevoegdheid.
Het onderwijs beviel goed en al snel verlangde Cai naar meer inhoudelijke uitdaging. Ze wilde een eerstegraads bevoegdheid. “Er is een groot leraren-tekort, toch deden veel universiteiten weinig om mij een plek te bieden”, zegt Cai. “Bij de TU Delft was dat anders. Toen ik informatie vroeg, kreeg ik een uitgebreide en persoonlijke reactie terug. Het was direct voelbaar dat ze graag zij-instromers willen en dat je persoonlijke aandacht krijgt tijdens het programma. Gedurende de hele opleiding was dit merkbaar, in hoe zorgvuldig mijn traject was vormgegeven en de expertise van vakdidactici.” Nu werkt Cai op twee scholen in het regulier en het speciaal onderwijs met leerlingen op het spectrum. Op beide scholen geeft ze geeft les in scheikunde en wiskunde. “Het lesgeven is heel leuk”, vertelt Cai. “Omdat ik in het speciaal onderwijs zit, is er meer tijd voor persoonlijke aandacht. Dat is fijn, want uiteindelijk draait het om de chemie tussen mij en de leerling. Voor mijn overstap werkte ik in Sales, toen dacht ik iedere dag aan targets. Nu draait het erom of ik een leerling heb kunnen helpen.”
Zij-instroom-traject
Een individueel programma tot leerkracht voor de vakken wiskunde, natuurkunde, scheikunde, informatica, onderzoek & ontwerpen en NLT (Natuur, Leven en Technologie) voor eerste en/of tweedegraads onderwijsbevoegdheid. (Tweedegraads bevoegdheid: lesgeven aan vmbo en onderbouw havo en vwo. Eerstegraads: ook in bovenbouw havo en vwo)
Werkvorm Voltijd/Deeltijd
Duur 2 jaar
Startmomenten 1 mei voor startdatum in september, 15 november voor startdatum in februari. (Het assessment vraagt de school uiterlijk op respectievelijk 1 april (voor sep) of 1 oktober (voor februari) aan bij de coördinator van de opleiding via [email protected])
Toelatingseisen relevante bèta-technische WO-vooropleiding (niet meer dan 15 EC vakdeficiënties) en afgerond assessment vanuit de opleiding
Voor meer informatie
[email protected]
© Rong Cai
Junior Docent bij Mechanical Engineering
Sinds 2020 kun je bij de faculteit Mechanical Engineering een driejarig werk-leertraject volgen waarbij je in het bacheloronderwijs aan de faculteit werkt en ondertussen je onderwijsbevoegdheid haalt voor wis- of natuurkundedocent. Dit laatste doe je bij de TU-lerarenopleiding, ook loop je stage op middelbare scholen. Na drie jaar stroom je door naar het voortgezet onderwijs, waar je les kunt geven in de bovenbouw havo en vwo.
Intussen hebben zeven Junior Docenten hun lesbevoegdheid gehaald. Suzanne Onderdelinden was een van de eersten die het traject bewandelde. Zij studeerde biomedical engineering aan de TU Delft en is nu natuurkundelerares op een middelbare school. “Junior Docent was een nieuwe functie en ik ging er blanco in. De combinatie van universiteit en middelbare school vond ik perfect. Als Junior Docent kun je de kloof tussen die twee verkleinen.”
Suzanne Onderdelinden
© Studio Oostrum
Praktisch
Anna-Louise Nijdam (master marine -technology) begon in juli 2021 met het Junior Docentschap. “Het was wennen. Vooral bij de schakelvakken van de lerarenopleiding is de wiskunde heel abstract terwijl je in de klas juist veel praktische vragen krijgt.
Het is wel bijzonder leuk met de andere Junior Docenten. Het is een hechte groep waarin iedereen echt interesse heeft in het onderwijs.”
Junior Docent
Om te kunnen solliciteren op de vacature Junior Docent moet je recent je master-diploma behaald hebben of binnenkort afstuderen bij werktuigbouwkunde, -maritieme techniek, civiele techniek, luchtvaart- en ruimtevaarttechniek, technische natuurkunde of een vergelijkbare technische studie. Daarnaast moet je het Nederlands goed beheersen en communicatieve vaardigheden hebben. Neem contact op via [email protected].
Anna-Louise Nijdam
© Studio Oostrum