Fietsen
Deborah Nas
Deborah Nas is deeltijdprofessor strategic design for technology based innovation bij de faculteit Industrieel Ontwerpen (IO) en innovatie-expert. Ze studeerde IO aan de TU Delft.
Nederlanders zijn geboren fietsers, en ja, we zijn er trots op. Maar de tijden van de ouderwetse, rammelende omafiets zijn echt wel voorbij. Dit is ‘Fietsen 2.0’: technologie heeft ons gepimpte tweewielers gegeven en onze fietspaden veranderd in een soort Mario Kart-baan, compleet met onverwachte obstakels en snelheidsduivels.
Flashback naar 1985, toen de Spartamet zijn intrede deed. Een fiets met een benzinemotor waarmee opa’s en oma’s de jeugd aan de kant bliezen. En geloof me, hoe graag je als jongere ook sneller wilde zijn, geen haar op je hoofd die eraan dacht zelf op zo’n ding te gaan rijden. Dat was een vervoermiddel voor ‘ouderen’ – die overigens wel met een glimlach zonder enige inspanning de sportieve fietsers achter zich lieten.
Fast forward naar nu. Elektrische fietsen zijn in een stroomversnelling geraakt. Ze verkopen beter dan gewone fietsen en hebben een marktaandeel van 80 procent qua omzet. De e-bike als statussymbool: weg met de oude roestbak, hallo fatbike! Gewicht? Geen probleem, met een elektrische motor merk je daar niets van.
Het illustreert hoe technologische innovatie vaak tot onvoorziene producten leidt en nieuwe uitdagingen creëert.
De e-bikes, fatbikes, en e-bakfietsen vechten om de schaarse ruimte op fietspaden die eigenlijk voor rustige tweewielers waren ontworpen. En ja, dat zorgt voor hachelijke situaties. Toch zal ‘Fietsen 2.0’ een blijvertje zijn. Mijn kinderen krijgen er geen, ik heb ze een OV-abonnement gegeven. Daar wordt het niet gezonder of goedkoper van, wel veiliger. Al weet ik dondersgoed dat ze bij hun vrienden achterop de fatbike springen zodra ze de kans krijgen.
Zelf hou ik het voorlopig bij mijn roestige omafiets, maar de kans is groot dat ik op mijn zeventigste op een e-bike de sporadische traditionele fietser voorbij zoef, met de automatische stuurondersteuning van de TU Delft erbij. Veiligheid voorop, toch? Zo word ik zelf misschien wel de Spartamet-gebruiker van de toekomst, zonder de ouderwetse benzinedampen.
© Portret Marcel Krijger