Ga naar hoofdinhoud

Samenwerking & Matchmaking Geven

Samenwerking & Matchmaking Geven

Een eeuw lang geven

Tekst en beeld Universiteitsfonds Delft

Het Universiteitsfonds Delft bestaat honderd jaar. Een eeuw waarin vele onderzoekers en studenten dankzij donaties hun ambities hebben waargemaakt. Anno 2025 is het fonds relevanter dan ooit.

Lees meer

Het Universiteitsfonds Delft – bij de oprichting nog Delft Hoogeschoolfonds geheten – had in 1925 als doel ‘het bevorderen van de belangen van de Technische Hoogeschool en van die der studie aan deze inrichting, zoomede van de technische en daarmede verwante wetenschap, door de middelen die daartoe kunnen strekken in den ruimsten zin opgevat’. Daarvoor brachten 35 stichters, 12 donateurs, 29 begunstigers en 21 leden het startkapitaal van 37.031 gulden bijeen. Dit doel uit 1925 dient het Universiteitsfonds Delft nog steeds. En bijdragen aan het fonds wordt steeds belangrijker, zegt Jasper Peterich, directeur van het Delftse fonds. “De overheid investeert steeds minder in onderwijs en onderzoek”, legt hij uit. “Het ziet er naar uit dat ook volgende kabinetten op onderwijs en onderzoek zullen bezuinigen. Dat heeft tot gevolg dat universiteiten geld uit andere bronnen moeten zien te verkrijgen.”

Fors minder geld

Hoe doen universiteiten dat? Wat betreft het onderwijs zou je kunnen denken aan hogere collegegelden, zoals dat in het buitenland gebeurt, denkt Peterich.

Maar voor de onderzoeksfinanciering ligt dat anders. Vanuit de overheid gaat er de komende jaren fors minder geld naar onderzoeksfinancier NWO en ook wordt er minder bijgedragen aan het Europese wetenschappelijke ecosysteem.

Wie betaalt dan het onderzoek? “Universitair onderzoek is heel belangrijk voor een land. Het draagt bij aan nieuwe vindingen en innovaties waardoor bedrijven worden opgericht en werkgelegenheid wordt gecreëerd”, zegt hij. “Daarnaast dragen technische universiteiten oplossingen aan voor maatschappelijke uitdagingen. Onderzoek heeft dus grote economische waarde. Veel alumni beseffen dat en doneren aan de universiteit waar ze hebben gestudeerd. Het Universiteitsfonds Delft heeft veel te danken aan deze loyale alumni.”

Zandmotor

Een kunstmatig schiereiland van 21 miljoen kubieke meter zand nabij Kijkduin: de Zandmotor is een gedurfd experiment in kustverdediging. Wind, golven en stromingen verspreiden het zand geleidelijk langs de kust, waardoor de stranden en duinen voor ten minste twintig jaar worden versterkt. Het project is ook een recreatiegebied en een openluchtlaboratorium. Sinds 2023 werkt promovenda Romy Hulskamp op locatie aan duurzaam kustontwerp, ondersteund door Stichting Zabawas.

Speurwerkfonds

Tijdens de eerste jaren van de Tweede Wereldoorlog bleef het Delft Hoogeschoolfonds functioneren. Er werd zelfs een nieuw initiatief genomen: het Speurwerkfonds steunde jonge ingenieurs in hun onderzoek naar ‘opgekomen vraagstukken uit de praktijk’, naast onderwerpen van meer ‘algemeenen en fundamenteelen aard’. Deze ingenieurs deden dit speurwerk vaak onder zeer moeilijke omstandigheden: ‘Er kon door het uitvallen van gas en elektriciteit weinig gaand gehouden worden; theoretisch werk kon ook moeilijk worden voortgezet, wegens het onderduiken van vele jongelui’. Het fonds besloot de salarissen door te betalen.

Groot-Brittannië

Om Delft na de oorlog weer zo snel mogelijk aansluiting te geven bij de wetenschappelijke wereld stelde het Universiteitsfonds voor om ‘jeugdige ingenieurs’ naar Groot-Brittannië te sturen ‘ter bestudering van technischwetenschappelijk literatuur en eventueel van nieuwe technische vindingen’. Onder anderen ir. A. van Wijngaarden ging naar Engeland met als onderzoeksonderwerp ‘moderne rekenmachines’. De kennis die hij opdeed kwam hem goed van pas toen hij later het allereerste hoofd werd van de rekenafdeling van het net opgerichte Mathematisch Centrum.

Zorgtransitie

De zorgtransitie is een van de grootste uitdagingen van onze tijd, en sommige problemen zijn zo complex dat ze transdisciplinaire oplossingen vereisen. Het Delftse Centrum voor Veiligheid in de Gezondheidszorg speelt hierin een cruciale rol. Hier ontwikkelen onderzoekers interventies die bijdragen aan beter welzijn voor zorgprofessionals en veilige zorg voor patiënten. Het centrum werd opgericht dankzij een genereuze schenking van Dr.ir. J.P. Visser.

‘De overheid investeert steeds minder in onderwijs en onderzoek’

Veldwerk Jordanië

Vera Liem studeerde in 2014 af aan de faculteit Bouwkunde. Voor haar afstudeerproject deed ze veldwerk in Jordanië, mede mogelijk gemaakt door het Universiteitsfonds. Ze onderzocht plekken in de woestijn waar rond 1000 – 500 v.Chr rondtrekkende herders en jagers woonden. Met behulp van geo-informatie ontwikkelde ze een patroonherkenningsalgoritme van de ruïnes. Intussen zijn in het gebied al belangrijke ontdekkingen gedaan, zoals gegraveerde rotstekeningen. Vijf jaar na haar afstuderen doneerde Liem hetzelfde bedrag terug aan het fonds, om zo huidige studenttalent ook de kans te geven op een bijzondere ervaring.

Learn, earn and return

De afgelopen jaren hebben duizenden alumni een steentje bijgedragen. Zo ook alumnus Joop Heijenrath (1980, civiele techniek). “We hebben niet zo’n doneercultuur voor universiteiten in Nederland als in het buitenland.” Terwijl alumni ook veel te danken hebben aan de TU, vindt Heijenrath. “De kennis en analytische skills die je hier hebt geleerd, hebben je gebracht tot waar je nu bent. Wat dat betreft kan ik me goed vinden in de filosofie van Angelsaksische vrienden. Er zijn drie fasen in het leven: learn, earn and return. Teruggeven aan de instelling waar je zo veel aan te danken hebt wordt dan een stuk vanzelfsprekender.”

Legaten

In 1933 ontving het Universiteitsfonds haar eerste legaat. Het betrof 3.000 gulden van mej. Beyerinck om nagelaten geschriften en een biografie van wijlen prof.dr. M.W. Beyerinck te kunnen uitgeven. In de afgelopen honderd jaar hebben meerdere hoogleraren en alumni een legaat of hun nalatenschap bestemd voor TU Delft. Zoals Justus van Effen, die sterk geloofde in technologische ontwikkelingen als oplossing voor maatschappelijke vraagstukken. Het Justus & Louise van Effenfonds financiert sinds 2010 beurzen voor excellente masterstudenten. Dankzij deze donatie heeft de TU al 240 internationale studenten kunnen faciliteren in hun komst naar Delft.

Studentenbeurs

Studenten dienen jaarlijks zo’n tweehonderd aanvragen in bij het FAST Fund (Funding Ambitious Students TU Delft) voor een bijdrage. Hiermee kunnen zij bijvoorbeeld onderzoek doen in het buitenland of deelnemen aan een internationale competitie. Ook voor het uitwerken van innovatieve technologie kunnen ze een financiële bijdrage krijgen. Zoals de oprichters van CupHub, die de draagbare menstruatiecupreiniger Casey bedachten. Ze vroegen de beurs aan om prototypes te kunnen maken van het juiste materiaal en om gebruikerstesten te kunnen doen.

Endowment fund

Daarnaast ziet Peterich een oplossing in het creëren van een ‘grote pot’. “De overheid kan niet altijd voorrang geven aan onderzoek”, zegt hij. “Als je als universiteit niet afhankelijk wil zijn, moet je zelf vermogen opbouwen. Met behulp van vermogende alumni en Nederlanders bijvoorbeeld, of met bedrijven die baat hebben bij ingenieurs, vermogensfondsen en familiestichtingen. Deze onafhankelijke geldstroom besteed je het beste aan onafhankelijk fundamenteel onderzoek. Daar is namelijk vanuit de overheid minder geld voor beschikbaar. Zo’n endowment fund is een grote opdracht voor het Universiteitsfonds voor de komende tien jaar. Je ziet nu bijvoorbeeld in de Verenigde Staten het belang van eigen vermogen van de universiteiten. TU Delft en het Universiteitsfonds moeten meer kenbaar maken dat de universiteit een organisatie is om aan te doneren. Dat je als donateur veel impact maakt met je euro’s. En dat moeten we misschien niet alleen als TU Delft doen, maar samen met andere universiteiten.” “Het Universiteitsfonds Delft bestaat nu honderd jaar”, vervolgt hij. “Met de oprichting ervan was het doel om de kwaliteit van de universiteit hoog te houden. Dat geldt nu in 2025 meer dan ooit. Als je geld wilt geven aan een betere, veiligere, gezondere wereld, is een gift aan de TU Delft misschien wel de effectiefste donatie.”

Talentvolle vrouwen

In 1953 studeerde Marina van Damme af aan de TU Delft als chemisch technoloog en in 1965 promoveerde ze als eerste vrouwelijke ingenieur aan de toenmalige Technische Hogeschool Twente. Dit was de basis voor een geweldige loopbaan, die ze ook andere vrouwelijke afgestudeerden gunde. Sinds 2004 stelt ze met de Marina van Dammebeurs andere vrouwen in staat om zich zowel academisch als persoonlijk te ontwikkelen.

Wolkenbouwers

Een team onder leiding van wolkenexpert prof. Herman Russchenberg onderzoekt de natuurkundige effecten van een in Cambridge bedacht systeem dat zeewater kan vernevelen. Daarbij worden zoutkristallen in de lucht gebracht om wolkenvorming te beïnvloeden. Wolken hebben een verkoelend effect: ze houden warmte vast en reflecteren zonlicht. Dit onderzoek is mogelijk gemaakt dankzij de meerjarige steun van de Refreeze the Arctic Foundation, opgericht door de familie van TU Delftalumnus Marc Salzer Levi.

50 miljoen euro

In de honderd jaar dat het Universiteitsfonds Delft bestaat, heeft het ruim 50 miljoen euro (omgerekend naar de waarde van vandaag) toegekend aan onderzoek, nieuwe onderwijsvakken en onderwijsinnovaties evenals aan ambitieuze studenten, studieverenigingen, studenten in nood, en jonge ondernemers. Daarbij heeft het fonds altijd geprobeerd relevant te zijn; van subsidies voor ‘studiedagen over de vormgeving bij de herbouw van de verwoeste steden’ vlak na de oorlog tot de oprichting van het TU Delft Covid Response Fund tijdens de coronapandemie en het ontsluiten van een studentennoodfonds voor bijvoorbeeld Oekraïense studenten in financiële nood door de oorlog.

Het Universiteitsfonds Delft financiert op dit moment ongeveer 1 procent van het jaarlijkse onderzoek aan de TU Delft. Peterich: “Dat moet 10 procent worden, en daar hebben we een betrokken donateurscommunity voor nodig.”

Op 30 juni viert het fonds zijn honderdste verjaardag. TU Delft werkt aan technologie die de wereld vooruit helpt. Maar om écht impact te maken is extra steun onmisbaar. Jouw bijdrage versterkt de positie van TU Delft als wereldleider in technologische innovatie. Investeer jij met ons mee in de toekomst? Kijk op: Geven aan TU Delft

Toponderzoekers naar Delft

Met steun van het zes jaar geleden opgerichte Excellence Fund zijn inmiddels negen internationale toponderzoekers aangetrokken die in Delft een onderzoeksgroep of een lab opzetten. Een van hen is prof. Sebastian Geiger, hoogleraar duurzame geo-energie. Hij leidt het Geoscience Twin for SubSurface Energy Lab, dat een modulaire en open-source ‘digital twin’ ontwikkelt voor ondergrondse energiesystemen. Dit helpt bij het veiliger en duurzamer ontwikkelen van de ondergrondse hulpbronnen voor de energietransitie. “Iets creëren dat mensen op een nieuwe manier laat denken en kijken, is mijn drive om mijn onderzoek van waarde te maken voor het echte leven.”