Ga naar hoofdinhoud

TechKunst

© Sam Rentmeester

Hoe inspireert technologie kunstenaars? In deze rubriek vertelt een kunstenaar daarover. 

Andrija Pavlovic

Kavli Artist in Residence

Tekst Jos Wassink

Zijn carrière, en die van zijn pianopartner Sonja Lončar, kent veel hoogtepunten. Een optreden in Carnegie Hall bijvoorbeeld, en ze werden gekozen tot een van de beste acht pianoduo’s ter wereld. Na tien jaar samenwerken was de top bereikt. “We hebben overal gespeeld, en het hele klassieke repertoire gehad. Maar de uitdaging raakte eraf”, vertelt Pavlovic.

Hun geluidstechnicus bracht het duo in contact met zijn schoolkameraad Vlatko Vedral, hoogleraar quantumfysica aan de universiteit van Oxford. Begrippen als discrete energietoestanden, quantum­onzekerheid en verstrengeling brachten Pavlovics’ hoofd op hol.

Dit jaar is Pavlovic de Kavli Artist in Residence – een contract van drie ­maanden voor een kunstenaar van naam die tussen onderzoekers en in laboratoria verkeert met de opdracht zijn/haar indrukken vorm te geven in een kunstwerk. Pavlovic kwam niet onvoor­bereid, want hij werkt al een jaar of tien aan de verklanking van quantumfysica. Samen met zijn pianopartner werken ze naast hun onderwijsbaan in Belgrado aan ­quantumconcepten. Dat begon met hun impressie van het ­de Bose-Einstein-condensatie. Dat fysische verschijnsel treedt op in een ijl gas van bosonen (subatomaire deeltjes) dat wordt gekoeld tot vlakbij het absolute nulpunt (-273.15 graad Celsius).

De musici verwerkten meetdata van dit experiment en schaalden die op naar hoorbare frequenties. Al snel bleek een piano te beperkt voor hun ideeën en ontwikkelden ze een draagbare hybride piano als een opzetstuk dat verbindingen legt tussen het klavier en elektronische verklanking.

Wat hoopt Pavlovic daar in Delft aan toe te voegen? “Ik wil verder gaan dan quantummuziek. Ik kan hier samen­werken met zeer getalenteerde wetenschappers. Ik hoor zoveel nieuwe dingen, ik kan amper slapen van de ideeën. En dan is er nóg een quantumtak: de bionanoscience. Ik zie neurale netwerken tussen cellen als inspiratie voor mijn composities. Ik geniet enorm van deze uitdagende omgeving.”

© OIST – Image created by Lee O’Riordan, an OIST graduate student