Denken grote geesten gelijk?
Drie experts (TU, overheid, bedrijfsleven) gaan in discussie naar aanleiding van een stelling. Dit keer:
Tekst John Ekkelboom
Moeten ingenieurs activistisch zijn als het gaat om klimaatverandering?
Van Baal “Natuurlijk. Ingenieurs hebben de sleutel in handen om de klimaatcrisis op te lossen.”
Braat “Ingenieurs en andere academici zouden zich activistischer moeten opstellen. Ik zie wel langzaamaan een kentering ontstaan.”
Farajzadeh “In de collectieve strijd tegen klimaatverandering behoren ingenieurs in de frontlinie te staan en eerder te worden betrokken bij besluitvorming.”
Leef je milieu- en klimaatbewust?
Braat “Ja, maar het probleem blijft dat milieubewust leven voor velen onhaalbaar is in het huidige systeem. Aansluiten bij een actiegroep is effectiever.”
Van Baal “Ik leef milieubewust maar dat is een druppel op een gloeiende plaat. De top van de politiek en het bedrijfsleven kunnen het verschil maken.”
Farajzadeh “We hebben een oud huis gekocht met energielabel F. Dankzij energiebesparende maatregelen zitten we nu op label A.”
Heb je ooit meegedaan aan milieu/klimaatacties?
Braat “Naast Reclame Fossielvrij ben ik actief bij Extinction Rebellion. Tijdens de recente grote A12-blokkade verzorgde ik de livestream op Instagram.”
Farajzadeh “Onlangs heb ik mee gedaan aan schoonmaakacties op het strand, speciaal gericht op plastic afval. Dat gaf een goed gevoel.”
Van Baal “Ik ga naar aandeelhoudersvergaderingen van oliemaatschappijen. Met Follow This proberen we daar het roer om te gooien.”
Wat vind je van de nieuwe generatie activisten die zich vastlijmen aan het wegdek of schilderijen in musea besmeuren?
“Je moet actie ondernemen op de wijze die het beste bij je past. Iedere vreedzame tactiek is welkom. Met een pak aan naar een aandeelhoudersvergadering van een oliebedrijf past mij het beste. Ik heb respect voor die actievoerders, omdat ze bereid zijn in de bak te gaan zitten voor hun idealen. We hebben te maken met een industrie die niet wil veranderen. Het moet van alle kanten aan de politiek en het bedrijfsleven duidelijk worden gemaakt dat het vijf voor twaalf is.”
“Veel mensen vinden het erg dat er iets kostbaars wordt besmeurd. Maar die actievoerders beschadigen niets. Er zit immers glas voor. Dat de fossiele industrie iets anders kostbaars – namelijk onze planeet – op een sluipende manier vernietigt, krijgt veel minder kritiek. Daarom zijn die acties juist slim. Ook bij talkshows plakte een actievoerder zich vast aan een tafel omdat er onvoldoende klimaatwetenschappers in die programma’s aan bod komen. De volgende week zaten die wetenschappers er ineens wel.”
“De meerderheid van de mensen beseft dat klimaatverandering een grote bedreiging vormt voor ons bestaan. Iedereen reageert daar op een andere manier op. Persoonlijk ben ik niet zo dol op dergelijke acties. Zelf probeer ik als universitair hoofddocent bewustwording bij te brengen onder de nieuwe generatie ingenieurs en werk ik zelf aan technologieën om de energietransitie te versnellen. Om de transitie soepeler te laten verlopen, moeten we kiezen voor politici die dappere stappen durven te zetten naar een groene toekomst.”
‘Ingenieurs zijn van nature activisten. De meesten van hen willen de wereld beter maken. Zij snappen de technologie en kunnen technische problemen oplossen’
Is het verstandig als ingenieur bewust niet bij bedrijven te gaan werken die een zware stempel drukken op het klimaat?
“Als je nu afstudeert aan de TU, weet je meer over klimaatverandering dan de gemiddelde werknemer en de top. Je kent de laatste technologie beter. Ik raad aan om dan wel bij bedrijven te gaan werken die naar je luisteren en een duidelijk doel hebben om de emissies in 2030 drastisch te reduceren. Aan beide voorwaarden voldoen de oliebedrijven nog helemaal niet.”
“Het is een individuele keuze die afhangt van persoonlijkheid en de doelen die iemand voor ogen heeft. Persoonlijk werk ik graag op een plek die mijn nieuwsgierigheid aanwakkert, mij motiveert en waar ik invloed kan uitoefenen.
Als ik met mijn kennis en ervaring een bedrijf kan helpen bij verduurzaming en verantwoordelijkheid nemen, dan ben ik graag bereid om van binnenuit daaraan een bijdrage te leveren.”
“Aan de ene kant heb ik respect voor mensen die denken dat ze van binnenuit beleid kunnen veranderen. Aan de andere kant denk ik dat het bij de fossiele industrie niet werkt. Dit soort mensen neemt vaak weer ontslag. Bedrijven zoals Shell zijn heel goed in zich groener voordoen dan ze zijn, naar de buitenwereld én naar hun huidige en toekomstige werknemers. Maar inmiddels onthulde interne communicatie van oliebedrijven toont aan dat zij niet de intentie hebben om de omslag te maken. Kun je dan niet beter werken bij een bedrijf dat dit wel wil en kan?”“Door daadwerkelijk met elkaar aan de slag te gaan en positieve ervaringen te creëren. Er zijn veel grote vraagstukken die we beter kunnen aanpakken als we meer ons best doen om ons in elkaar in te leven.”
Wat kunnen ingenieurs bijdragen aan de klimaatproblematiek?
“De supervisor tijdens mijn promotie leerde mij dat cijfermateriaal het meest effectieve gereedschap is van de ingenieur. Dit betekent dat we onze argumenten moeten kwantificeren zodat we verschillende ideeën met elkaar kunnen vergelijken. Ingenieurs kunnen bovendien werken aan innovatieve methoden om de effecten van klimaatverandering en de kosten van de energietransitie te reduceren. Zo probeert onze onderzoeksgroep het afvangen en opslaan van CO₂ te verbeteren.”
“Ingenieurs kunnen bijdragen aan technische innovatie, maar het gaat niet alleen om technologie. Rijke mensen kunnen zich zonnepanelen, warmtepompen en elektrische auto’s veroorloven. Voor de meerderheid in de wereld is dit niet weggelegd en zorgt dit soort innovaties juist voor meer milieuschade. Denk aan mijnen om grondstoffen te winnen. Het huidige kapitalistische systeem, gebaseerd op uitbuiting van mens en planeet, kan nooit echt duurzaam worden. We moeten van dit systeem af.”
“Ingenieurs zijn van nature activisten. De meesten van hen willen de wereld beter maken. Zij snappen de technologie en kunnen technische problemen oplossen. Kijken we naar de energietransitie, dan weten we dat er potentieel genoeg energie uit zon en wind is te halen voor de hele wereld. De grote uitdaging ligt nu in het opslaan en verdelen van de elektriciteit. Daarbij kunnen ingenieurs een waanzinnige rol spelen. Zij zijn een deel van de oplossing.”
‘Van een universiteit moet je kunnen verwachten dat het onderzoek doet in het publieke belang, niet in het belang van een schadelijke industrie’
Is het verstandig als ingenieur bewust niet bij bedrijven te gaan werken die een zware stempel drukken op het klimaat?
“Als je nu afstudeert aan de TU, weet je meer over klimaatverandering dan de gemiddelde werknemer en de top. Je kent de laatste technologie beter. Ik raad aan om dan wel bij bedrijven te gaan werken die naar je luisteren en een duidelijk doel hebben om de emissies in 2030 drastisch te reduceren. Aan beide voorwaarden voldoen de oliebedrijven nog helemaal niet.”
“Het is een individuele keuze die afhangt van persoonlijkheid en de doelen die iemand voor ogen heeft. Persoonlijk werk ik graag op een plek die mijn nieuwsgierigheid aanwakkert, mij motiveert en waar ik invloed kan uitoefenen.
Als ik met mijn kennis en ervaring een bedrijf kan helpen bij verduurzaming en verantwoordelijkheid nemen, dan ben ik graag bereid om van binnenuit daaraan een bijdrage te leveren.”
“Aan de ene kant heb ik respect voor mensen die denken dat ze van binnenuit beleid kunnen veranderen. Aan de andere kant denk ik dat het bij de fossiele industrie niet werkt. Dit soort mensen neemt vaak weer ontslag. Bedrijven zoals Shell zijn heel goed in zich groener voordoen dan ze zijn, naar de buitenwereld én naar hun huidige en toekomstige werknemers. Maar inmiddels onthulde interne communicatie van oliebedrijven toont aan dat zij niet de intentie hebben om de omslag te maken. Kun je dan niet beter werken bij een bedrijf dat dit wel wil en kan?”
Draagt de TU Delft voldoende bij aan de strijd tegen klimaatverandering?
“De TU Delft behoort tot ’s werelds beste universiteiten en heeft topwetenschappers op klimaatgerelateerde domeinen. Studenten worden hier opgeleid volgens een up-to-date curriculum. Afgestudeerden zijn voor mij het belangrijkste product van een universiteit. Bovendien maakt de TU Delft op campusniveau belangrijke stappen in het terugdringen van de CO₂-emissies. Een mooi voorbeeld is het plan om een geothermische bron op het universiteitsterrein te boren.”
“Ik ben in de jaren negentig hier ingenieur geworden zonder iets van het klimaat te weten. Volgens mij staat het klimaat nu heel goed op de agenda“We moeten niet wachten en zijn allemaal verantwoordelijk. Zorg dat iedereen gehoord en gewaardeerd wordt en zich veilig en welkom voelt.
Belangrijke voortrekkers zijn Andy van den Dobbelsteen, hoogleraar climate design & sustainability, en Ad van Wijk, hoogleraar future energy systems. Als ik nu in Delft student was, zou ik graag bij hen afstuderen.”
“Ik zie dat de TU ambitieuze doelen stelt voor haar campus. Wat ik echter wel zorgelijk vind, is de inmenging van fossiele bedrijven bij hoogleraarschappen en onderzoeksgeld. Van een universiteit moet je kunnen verwachten dat het onderzoek doet in het publieke belang, niet in het belang van een schadelijke industrie. Bij de tabaksindustrie kunnen we ons zulke samenwerking niet meer voorstellen. De TU Delft helpt nu het imago op te poetsen van bedrijven die zorgen voor onmetelijk veel gezondheidsschade door het vervuilen van bijvoorbeeld de Niger-delta en het ongeremd doorboren naar fossiel. De ontwrichtende gevolgen hiervan zijn echt niet te overzien.”
© Sam Rentmeester