Na Delft
Hoe maakt eenzelfde studie in de praktijk op verschillende manieren impact? In deze rubriek vertellen twee alumni hierover.
Tekst Dayinta Perrier
© Sam Rentmeester
Zelfstandig
grafisch
ontwerpen
Bakker bij bakkerij Meneer Leffers
Industrieel ontwerpers geven letterlijk vorm aan onze leefwereld. Hoe gaven Jet Gispen en Ire Oyekan vorm aan hun loopbaan na hun studie?
“Absoluut geen industrieel ontwerpen”, zo begon Jet Gispen, Beste Afstudeerder van 2017, aan haar zoektocht naar een studie. Als dochter van twee ontwerpers wist ze zeker dat ze niet in de voetsporen van haar ouders zou treden. Toch viel ze op de open dag voor het project gericht werken en de sfeer op de faculteit Industrieel Ontwerpen (IO).
Tijdens de studie richtte Gispen zich op de ethiek van ontwerpen. “Ieder ontwerp vormt de wereld”, zegt ze. “De belangrijkste vragen zijn: hoe wil je dat jouw ontwerp de wereld vormt en hoe bedenk je dat tijdens het ontwerpproces?” Met die uitgangspunten ontwikkelde ze voor haar afstudeerproject een toolkit waarmee ontwerpers zicht krijgen op de ethische vragen rondom een ontwerp.
Na drie jaar werken bereikte Gispen haar droombaan: social designer, het ontwerpen van concepten rond maatschappelijke vraagstukken, zoals afvalscheiding, vegetarisch eten of genderidentiteit. Tegelijkertijd ontpopte ze zich als zuurdesembakker. “Het is een uit de hand gelopen hobby. Ik vind het samenspel tussen de chemie van het bakken en werken met een levend ingrediënt fascinerend”, zegt Gispen.
Toen ze de kans kreeg op een baan bij bakkerij Meneer Leffers, besloot Gispen haar carrière radicaal om te gooien. “Het was een impulsief besluit, omdat ik zo gegrepen was door het bakken”, zegt ze. “De titel Beste Afstudeerder heeft me veel gebracht, hoewel ik voelde daardoor ook druk op het verdere verloop van mijn carrière. Mijn werk als bakker geeft me een zekere rust. Ik word er gewoon gelukkig van. En wie weet zoek ik ooit het ontwerpen en de ethiek weer op.”
Idealen
In 2017 studeerde ook Ire Oyekan af. Zij koos voor IO vanwege het ontwerpen zelf. “Bedenken hoe alles in de wereld eruitziet, dat leek me heerlijk”, zegt Oyekan. Ook haar idealen kon ze kwijt in de studie. Voor haar afstuderen werkte ze aan een programma voor women empowerment: “Ik wilde een bedrijf oprichten dat sandalen maakt van afvalmaterialen. Het idee was dat vrouwen hiermee voor weinig kosten een eigen inkomen kunnen genereren.” Nadat ze het plan op papier had uit- gewerkt, vertrok Oyekan naar Gambia. “Ik ging daar heen met de gedachte dat ik in drie maanden de wereld kon verbeteren.” Maar de theorie bleek niet genoeg, de cultuurkloof was te groot om alleen te overbruggen. “Hiervan moest ik echt bijkomen”, zegt Oyekan. “Ik was zo teleurgesteld dat de wereld niet zo perfect was als verwacht.” Ze besloot om tijdelijk te stoppen met ontwerpen.
“In dat halve jaar heb ik een belangrijk deel van mezelf terug gevonden”, zegt Oyekan. “Tijdens de studie had ik me verloren in de technische aspecten van industrieel ontwerpen. De creatieve kant, waar ik van hou, had ik laten liggen.” Daarom besloot ze aan de slag te gaan als zelfstandig grafisch ontwerper. “Zo heb ik de vrijheid om projecten te kiezen waar ik zowel mijn creativiteit als mijn idealen in kwijt kan.” Ze werkte bijvoorbeeld aan educatieve illustraties over het koloniale verleden van Nederland in Papoea-Nieuw-Guinea. Ooit wil ze terug naar Afrika om alsnog een creative empowerment-programma op te zetten. “Ongelijkheid in de wereld laat mij niet los”, zegt Oyekan. “In de strijd ertegen wil ik creatieve banen opzetten voor een solide inkomen, vergelijkbaar met het project in Gambia. Daar ligt mijn kracht als ontwerper.”